كىبىسە جىلى دەگەنىمىز نە, ول نەنى بىلدىرەدى؟  

ماماندار كىبىسە جىلىنىڭ كۇنتىزبە ەسەبىنە تىكەلەي قاتىسى بارىن ايتادى. ماسەلەن, گريگوريان كۇنتىزبەسىندە ءبىر جىل 365 كۇننەن تۇرادى. ءبىراق عالىمدار ءىس جۇزىندە جەر كۇندى ءدال 365 كۇندە اينالىپ وتپەيتىنىن, ءار جىلدا كۇن قايىرۋدان 6 ساعاتتان ارتىلىپ وتىراتىنىن ايتادى. ال ارتىق قالعان وسى ساعاتتار ءتورت جىلدا ءبىر تاۋلىك بولىپ كۇنتىزبەگە قوسىلادى.

"1072 جىلى بيلىككە كەلگەن مالىك شاح قولعا العان العاشقى ماڭىزدى ىستەرىنىڭ ءبىرى - كۇنتىزبەنى ەسەپتەپ قايتا شىعارۋ. وسى ماقساتتا ول وبسەرۆاتوريا سوقتىرادى. وعان ومار حاييام, ءال باسي سياقتى بۇكىل شىعىسقا تانىمال عالىمداردى جيناپ, ناتيجەسىندە كۇن قوزعالىسىنا نەگىزدەلگەن كۇنتىزبە جاسالىپ, كىبىسە جىلى دا ەسەپتەلىپ شىعارىلادى", دەيدى ەتنوگراف-عالىم تاتتىگۇل قارتاەۆا. ؛

سونداي-اق الماتىداعى پلانەتاريي مەكەمەسى مىنانداي قىزىقتى دەرەكتى ورتاعا ۇسىنادى:

"اسپاندا 13 شوقجۇلدىز بار, ياعني ءبىر جىلدا 13 اي بولۋى كەرەك. الايدا ەۋروپا حالىقتارى ء13-تى قىرسىقتىق سانى دەپ تانىپ, ودان قاشاتىن بولعان. سول سەبەپتى استرونوميالىق ەكليپتيكاداعى "جىلانبوكتەرگەن" شوقجۇلدىزى ەسكەرىلمەيدى. قازىرگى كۇنتىزبەدەگى تاۋلىكتەردىڭ بىركەلكى بولماۋىنىڭ (كەيبىر اي 30-نا, كەيبىر اي 31-ىنە اياقتالىپ جاتادى) سىرى وسىندا".

جالپى ەرەجە بويىنشا, كىبىسە جىلدار 4-كە ەسەلىك جىلدار:

1980, 1984, 1988, 1992, 1996, 2000, 2004, 2008, 2012, 2016, 2020, 2024, 2028, 2032, 2036, 2040, 2044, ت.ب.

كىبىسە ءسوزى تاۋلىك سانى جىلداعىدان ءبىر كۇنگە ارتىق دەگەندى بىلدىرەدى.